IKUSMEN URRITASUNA

Ikusmen urritasuna mota zabalekoa izan daiteke.Nik adibidez ikusmen urritasun nahiko handia dut,hipermetropia baitut eta 4 diotriako nibela begi bakoitzean.Zortez niretzako urritasun honentzako konponbide nahiko erosoak daude,lentillak eta betaurrekoak bezalakoak.Beste batzuek ez dute nik dudan zortea eta ez dute beraien urritasuna konpontzeko bide errazik nik bezala.

Umez jaiotzerakoan, urritasun honekin jaio ezkero ez da hain zaila izango aurrera ateratzea.Betidanik mundua urritasun honetatik begiratuz ezagutu baituzu,Arazoa larriena pentsatzen dut,jaio ondo ikusi eta ondoren urritua gelditzea dela.Oso esperientzia frustrantea izan behar du.
Ikusmen urritasuna duen edozein pertsonaren oztopo nagusiena komunikatzeko edota besteak sentitzen duena espresioez ulertzea  izango da.

Idatzizko komunikazioa errezteko braile alfabeto sistema ezagutzen dugu.Braile sistemaren alfabetoa erliebean dauden puntuz osatutako hizkiz sortua da.Honela ukimenaren bidez irakurri dezakete urritasun hau jasaten dutenek.Honek ere etorkizunerako grina piztu dit.Ni irakasle naizen einean,ikusmen urritasuna duen edozein ume toka dakidake nire klasean,gainera geroz eta gehiago eskola inklusiboa bultzatzen baita.Ikusmen urritasuna duen umearen garapen integrala bermatzeko kapaz izan nahi dut.Honetarako ezinbestekoa da braile alfabeto sistema ikastea.

Etorkizunerako karrera bukatzean jarri dudan meta bat da braile eta zeinu hizkuntza ezagutzea eta basikoki erabiltzeko gai izatea.

ENTZUMEN URRITASUNA

Entzumen urritasuna ikusi ditugun urritasunetatik ahulenetarikoa iruditu zait,entzumen urritasuna duen ume batek bere garapen integrala errazago lortu dezakeelako.Hala ere ez da garrantzia kentzeko urritasun bat.Klasean ikusi dugu entzumen urritasuna duen ume baten zailtasunak anitzak direla egunetik egunera.

Askotan entzumen urritasunik ez dugunok,hau da komunikazio arazorik ez dugunok komunikazioa sustatu ordez,ahozko komunikazioa sustatzen dugu.Konturatu behar gara komunikazioa dela bultzatu behar dena eta modu asko daude komunikatzeko

Gehien barneratu dudana irakasle baten papera da.Irakasle batek entzumen urritasuna duen umeren bat klasean badu bere garapen integrala eta beste ikaskideak bezalako hezkuntza duin bat jasotzeko ahalegin handiak egin behar ditu.Irakaslea oso espresiboa izan behar da entzumen urritasuna duten umeek  aurpegiko espresioan asko fijatzen baitira.Aurpegiaren espresioarekin besteen emozioak,autoestimua eta informazio gehiago bereganatu dezake.

Gai honek hainbat gogo piztu dizkit nire barnean.Irakasle moduan nire profesionaltasunari begira entzumen urritasuna duten umeekin lan egin ahal izateko zenbait aspektu tekniko bereganatu behar ditudala konturatu nahiz.Adibidez zeinu hizkuntza ikastea ezinbestekoa iruditzen zait.Egia esan irakasle guztiek ikasi beharko lukete eta magisteritzako karreran guztiontzako eskola edota komunikazio trebetasunak ematen dugun bezala zeinu hizkuntza asignatura bat eman beharko litzateke.Irakaslearen onurari bakarrik begira ez,umearen garapen eta bizitzari begira ere zeinu hizkuntza ikasteko gogoa pizten  zait.

Entzumen urritasuna dutenek gure gizartera moldatzeko sentitzen duten beharraz aparte,guk ere sentitu beharko genukeen bejar hori eta beraiei moldatu testuingurua errezteko eta bizi esperientzia anitzagoak eduki ditzaten.

Pentsatzen dut implante koklearra egiteko gai denak,implante koklearra egin beharko lukeela.Gizarte normalera murgiltzen lagundu dezake,baina ez zukeen zeinu hizkuntza ahaztu beharko ezta praktikatzen utzi beharko.

Umeekin klasean entzumen urritasunaren gaia lantzeko,honelako histori hau aurkitu dut.Marrazkiak nahiko zaharrak dira en plan Heidi ta ola jejje baina nahiko ondo azaltzen dutela iruditzen zait.Bertan osasuntsu jaiotzen den neskatila batek, infekzio eta kalentura oso altuengatik entzumen eta ikusmen urritasuna sortzen zaionaren historia da.Bertan, usaimena bezalako sentidua zorrozten zaio eta bizia ulertzeko era berriak lortzen dituenaren historioa da.Hemen duzue linka pelikula osoa ikusteko

http://raquelgaji.wordpress.com/pelicula-discapacidad-auditiva/

MOTORE URRITASUNA

Garun paralisia gaur egun,motore urritasunaren arrazoirik nagusiena bihurtu da espaini mailan.Gainera edozeini gerta dakioke urritasun hau.Garun paralisian zentratuko naiz,hau baita gehien ikusi duguna eta gehien impaktatu nauena.

Garun paralisia sufritzen duten pertsonak preso bizi dira.Beraiek normal sentitu eta pentsatzen dute,baina beraien motore urritasuna dela eta espresatzeko edota mugitzeko arazoak dituzte.Honek benetan hunkitu nau preso bizi direlako beraien gorputz  barnean eta bizitza oso frustrantea izanen baita.Imajinatzen hasten naiz nola izan behar duen zerbait espresatu nahi eta ezin espresatu.Nire ustetan urritasun gogorrenetakoa izango da orain azaldu dudan ezaugarriarengatik.Egia esan gizartean garun paralisia duten haur edo helduak nahiko urritasun zabala edukiko balute bezala daude kontsideratuak,eta ez da horrela.Gizarteari beraien espasmo muskularrek edota hitzegiteko zailtasunak atzera egiten die,eta ezaugarri hauek urritasun oso zabala dutela pentsarazten die.Gizartea konturatu egin behar da alde honetatik bakarrik direla urriak,bestela normal pentsatu sentitu eta erbakitzen dute.

Diario Vasco bezalako egunkariak bilatzen egon naiz garun paralisiarekin zerikusia zuten artikuluak.Artikulu hauek erakusten dute beraien gaitasunak anitzak izan daitezkeela beraien urritasunaz gain.Hona hemen eskuz egindako zestoen artikulua edota gizartean nola beraiei laguntzeko prest dagoen jendeak aurrera egiten duen beraien onurarentzat.

http://www.diariovasco.com/20081031/alto-urola/comercializan-cestos-hechos-mano-20081031.html

http://www.diariovasco.com/20120210/local/desarrollan-dispositivo-trasmite-emociones-201202101552.html

Aspacek aurrera eraman duen zestoen salmenta eta produkzioaren ekimena oso garrantzitsua izan da.Garun paralisia duten pertsonentzat beraien produktuak edozein eroslek erosteak autoestimua igotzea dakarkie eta beraien aislamentutik ateratzea.Oso esperientzia positiboa da eta gizartearen parte sentiarazten die.
Beste artikuluan ikusten da gizartearen zati garrantzitsu bat kontzientziatua dagoela eta urritasun hau duten pertsonei laguntzeko asmoa duela.

Hemen ipintzen dut film klasiko baten zati bat non bertan ikusten da espresatzeko dituen arazoak eta jendearen erreakzioa.Restaurante guztia mutikoari begira geratzen da.Hau erreakzio txarra da eta argi dago hauek ez dutela portaera inklusibo bat eta baztertzeko joera dute beraien begirada tinko zorrotz eta intimidatzailearekin.Begirada hau da gizarteak aldatu beharko lukeena,gizarte inklusibo bat nahi badugu.Zati honetan ere ikusi dezakegu espresatzeko dituen arazoak baina berak erreakzio normalak dituela ere.Bera zaintzen duen eta maitatzen duen emakumea ezkondu behar dela esaten diotenean dena beltz ikusten du.Honegatik haserretzen da.

ADIMEN URRITASUNA

Adimen Urritasunez ari garenean pentsarazi egin dit eta nire ikuspuntua aldatu dit.Askotan pentsatzen dugu adimen urritasuna duen ume batek ezgaitasun global bat duela.Hori ez da horrela,adimen intelektualean bakarrik du urritasuna eta urritasun intelektual honek eguneroko bizitzan oztopoak ipiniko dizkio.

Beharrezkoa duten punturik baliotsuena,euskarriena edo apoioena iruditzen zait.Apoioek bere gaitasun funtzionalak hobetzen lagunduko diote,honela bizitza duinago bat bizitzeko aukera izango dute.
Gazteak direnean euskarri hauetaz gozatzea errazago iruditzen zait.Azken finean zure gurasoak beti or daude,baina haziz zoazen heinean,gurasoek geroz eta gutxiago lagundu dezakete.

Nire aurrezagutza gehienak Down sindromeari buruz ziren.Nire Herrian ni baino 4 urte zaharrago den mutiko bat baitago adimen urritasun honekin.Banekien ez dutela indarra kontrolatzen,sexuarekiko ez dutela inongo taburik,nahiko sozialak direla...

Honekin lotuz nire eskolan egon zen eta Beasainen oso ezaguna den mutiko baten historia kontatuko dut.Iñigo Garcia 1987an jaio zen.Iñigok Down sindromea dauka.Down sindromea edukitzeak ez du asko baldintzatu txikitan,bere abilezia sozializatzeko eta aurrera egiteko adimen urritasun honi gailendu baizitzaion.

Iñigo kalean bizi izan den umeetako bat da.Kalean bizitzearekin ez dut esan nahi bertan bizi zenik,oso kalezalea zela ordea.Herri guztiak maite zuen eta ume guztiok ezagutzen genuen.Kaletik zihoanean gurasoak gelditu egiten ziren berarekin hitz egitera.Gu gazteagoak ginenez beldurra genion,ez zuelako bere indarra kontrolatzen eta gainera nahiko bihurri xamarra zen eta baloia kendu etab.-ekoak egiten zizkigun.Bere kuadrila zuen eta ez zuen sozializazio faltarik ez eta maitasun faltarik.Udarako kanpamentuetara etortzen zen gurekin eta ederto pasatzen zuen,eta guk berarekin berdin.Gainera sukaldaritza ZIP bat ikastera iritsi da,bere ametsa zelarik.Bere istorioa oso polita zen txikitan edo gaztetan eta gizarte inklusibo batean bizi zela ematen zuen.Urteak pasa ala Iñigok berdin jarraitzen zuen baina nerabezaroan,bere gustuak edota heldutasun maila eta bere gelakide edo kuadrilakoena nahiko ezberdinak ziren eta geroz eta gehiago hazi,orduan eta ezberdintasun gehiago zegoen beraien artea.Iritsi zen momentu non Iñigo bakarrik gertau zen eta kalean bera baino askoz ere gazteagoak ziren umeekin jolasten zuen.Barkatu expresioa baina orain "pureta" taberna batean egoten da gehienetan bere adinerako desegokia den jendearekin.Egia esan kaletik berakin aurkitzen naizenean beti hitz egiten dugu eta pozik bizi dela ematen du,baina ez dakit nik hain pozik biziko den.

Adimen urritasuna duten umeei ezinbestekoa iruditzen zait protagonismoa ematea klasean.Protagonismo honek beraien autoestimua indartuko du eta honela garapen integral bat lortzeko gaitasun handiagoa lortuko dute.Ikaskideak arazoaz kontzientzia ere ezinbestekoa da garapen integralaren bidean.Ikaskideak kontzientziatuak badaude adimen urritasuna duen ikaskidea ulertzeko gai izango dira bere garapena oztopatu gabe.
Kontuan eduki behar dugu irakasle bezala askotan adimen urritasuna duten umeen arazoa,ikaste garaian beste umeak baino mantxoago egiten dutela.Beraz,beraien erritmoa errespetatzen ikasi behar dugu.

Historio honekin esan nahi dudana da txikitan edo gaztetan adimen urritasuna duten umeen gizartea nahiko ona eta inklusiboa ematen duela,baina hauek heztean askotan beraietaz hazten garela eta beraien urritasun antzekoa duten pertsonekin bakarrik erlazionatzen direla.Pentsatzen dut ume hauengan egin beharreko esfortzua eta atentzioa beraien bizi guztian zehar izan beharko litzatekeela.Benetan behar dutena da heztean beraien lagunek hor jarraitzea berarekin.Askotan zaila izango da beste nerabeek ere mundua ezagutzen ari direlako eta jorretan askotan fijatu ere ez direlako egingo baina orduan da laguntza gehien behar duten unea,nire esperientziak erakutsi didanez.

Bideo hau ipintzen dut pilo bat gustatu zaidalako daukan natoralidadea,imajinazioa eta espresatzeko era.Benetan zoragarria da.

GARAPEN NAHASTE OROKORRAK

AUTISMOA:

Garapen nahaste orokorra jasaten duten umeek komunikazioan eta interakzio sozialean eragin zuzena dute.Honek oztopo handiak jartzen dizkie bizitza normalizatu baterako.
Esaten da ume hauek espektro autistaren barnean aurkitzen direla.Beraien artean maila edota forma ezberdineko autismoa jasateaz gain ezaugarri komun batzuk partekatzen dituzte.

Autismoa duten umeek ordena behar dute beraien bizitzetan.Asko harritu nau garapen nahaste honek.Ez dut sekula autista den umerik ezagutu,beraz nahiko ignorantea nintzen zentzu honetan.Gizartean Garapen nahaste normalizatuena izanda ere,oso gogorra iruditu zait.Fisikoki normalak direla ematen du baina Autismoak asko limitatzen die gizartearazteko eta bizitza duin batetaz gozatzeko.

Beraien mundu propio batean bizitzeak min handia sortu dezake gertu dituen pertsonei(familia,lagun...).
Beraien onurarako irakasle moduan orden bat jarraitzen lagundu behar diegu.Honetarako piktogramak oso lagungarriak dira.

Autismoa
Konturatu naiz autismoa edo Asperger sindromea oso garapen nahaste gogorrak direla.Egia esan hauetako ume baten aurrean egotean asko intimidatzen didate beraien estreotipiak,Badakit errepikapen konduktak direla eta ez dutela hori besteri esan nahi baina asko txokatzen didate,Hau aldatu beharko dut hemendik aurrera denborarekin eta geroz eta praktika gehiagorekin.

Aspaldi ikusi nuen film bat (Rainman).Bertan gizon autista bat agertzen da Ray (Dustin Hoffman),eta ongi espresatzen da autistei gertatzen zaiena.Rutinatik ateratzen duen edozerrek beldur ematen dio eta nahasi egiten du..Aukeratu dudan pelikularen zatia aireportuan gertatzen den pasajea da.Zati honetan ikusi daiteke,autistek memoria kapazitate handia eduki dezaketela jakinmina sortzen dien horrengan.Beraien munduan bizi direla aislaturik ere nahiko ongi agertzen da,zeri begiratzen ari den galdetzen dionean eta Rayek ezeri erantzuitean.Hala ere iruditzen zait papela ondo egiteko estereotipi gehiago egin beharko lituzkeela.Bestalde nahi dutena lortzeko autolesionatzera iritsi daitezkela ikusten da.Autolesio nahiko normala izaten da autismoa duten pertsonengan.Nire Tolosako lagun batek ume autista bat zaintzen du.Ume honek Iñaki du izena eta 12 urte ditu.Beñatek (nire lagunak) esaten dit errutina behar beharrezkoa dutela,zerbait ezberdina egin ezkero autolesionatzera iritsi daiteke.

FAKTORE BIOLOGIKOAK DIRELA ETA ARRISKUAN AURKITZEN DIREN HAURRAK

Nire aurrezagutzak gai honekiko gutxi ziren.Egia esan kaletik entzuten dena edota norbaitek esan dizuna bakarrik.Lehen aldia da Faktore biologikoei buruz ikasten dudana.
Egia esan sekula ez nintzen jarri pentsatzeari gai honi buruz serioski.Edozeini gerta dakioke honelako ezbehar bat.Haurdunaldian,jaio ondoren edota zaharragoa zarenean gertatu daiteke eta.

Honelako arriskuan dauden umeak klasean aurkituko ditugu.Beraien jokabideak aztertu behar ditugu eta ondo ezagutu konturatu gaitezen eta lagundu ahal dizaiogukeen.

Eskoletan askotan pertzepzio okerra egiten da ume hauengan.Askotan ez gara konturatzen zein zaila izan daiteken bizitza haientzako.Beti gizartera moldatzen egon behar dute.Lekuz kanpo sentitzen dira.Gure gizartea hain da egoista eta konformista,non bere eraikitzea molde baten antzera egiten du.Molde honetan sartzen diren guztiak gizarteratzeko aukerak izango dituzte.Molde honetatik at geratzen direnak ez dira baliogarriak.Hau da gaur egungo gizarteak egiten duena.Egia esan behar da pertzepzio hau denboraz aldatzen doala edo bestela,denbora 60 urte atzera begiratxoa bat ematea besterik ez dugu.
Argi eduki behar dugu,beraiek, beraien egoera dela eta, askotan ezin direla moldatu gure gizartera.Honela gu gara beraiei moldatu beharrekoak.Guk lagundu behar diegu bizitza ahalik eta kolore argienetan marrazten.Guk lagundu behar diegu eguneroko gauzetan aurrera egin dezaten eta duintasunezko bizitza bat bizi dezaten.

Gehien barneratu dudan kontzeptua atal honekin zera da:
Beariek ezin dira gure gizartera moldatu.Gure gizartea aluminio edo egurrezko material gogor eta zurrunez egin ordez,zergatik ez sortu gure bizitza txiklea bezain material flexiblearekin?Honela denok pozik biziko ginateke gizarte berberan.

FAKTORE SOZIALAK ETA ARRISKUAN AURKITZEN DIREN HAURRAK

Ume guztiek behar bezala hazteko,beharrezkoak dituzten zenbait behar beteta eta asetuta eduki behar dituzte.Bai fisiologiko,afektibo...Baina hemen ez gaude teorian sakontzeko baizik eta gure bizipen edo hausnarketak adierazteko emandako materiari buruz.
Oso identifikatua sentitu naiz gai hau eman dugunean.Ez ni arrisku sozialean egon naizelako,nire egoera guztiz osasuntsua izan dela pentsatzen dut.
Nire iloba gogorau dut tamalez gai hau ematerakoan.Nire ilobak 2 urte eta 3 hilabeteko adina du.Egia esan nire neskalagunaren etxean ez da sekula giro osasuntsu bat egon.Ez naiz detaileetan sartuko asko baitaude eta ez dut gogorik denak aipatzeko baina nire iloba honelako egoera batean dagoela jakinda hemen idaztea erabaki dut.
Ez zait erraza egiten erabaki hau aurrera eramatea ez baizait batere gustatzen "ezezagunekin" kontu hauek partekatzea.

Nire neskalagunaren etxean gurasoak separatu egin ziren eta ez dira ez ekonomikoki ez osasuntsu bizi.Hori egiten duen bakarra nire neskalaguna da etxeko erresponsable bakarra baita.Egoera honetatik abiatuta,Alain arrisku sozialeko egoera batean jaio zen.Bere amak 18 urte zituen eta ez zen gai ez psikologikoki ezta ere ekonomikoki umea hezteko,baina eduki egin zuen.Bere ama arduragabe zikin bat da.Lanik ez egiteaz aparte gobernuak ematen zion dirulaguntzaren gehiengoa bere txorradetan gastatzen zuen,Alain behar bezala atenditu gabe geratzen zen.Askotan nire neskalagunak erosi behar zizkion pardelak edota beste hainbat gauza.Alainen gurasoak beraien erlazioa eten zuten kustodia konpartitu batera iritsiz.Honela Alain beti alde batetik bestera dabil eta gehienetan bere amonak arduratzen dira berataz,bere ama eta aitak paso egiten duten einean.

Argi dago Alainek bere amarekiko atxikimendu inseguru edota desantolatu bat sortu duela.Oheratzean bere ama kalera irteten zen eta bera negarrez hastean, ez zegoen.Berriz ere nire neskalaguna sartzen da jokoan eta berak lasaitu behar zuen.Honengatik eta beste milaka adibideengatik argi daukat Alainek ez duela garapen integral bat lortuko.Bere harremanak edota jokabideak ez dira behar bezalakoak izango,eta honek etorkizunean ondorio txarrak sufriaraziko dizkiola pentsatzen dut.

Klasean gai hau emateak pentsarazi egin dit.Oso triste jarri naiz zenbaitetan baina ez zait igerri ez dudalako nahi klase guztiak honako gauz hauek jakitea.Egia esan atxikimendu edota arrisku sozialei buruz jakiteak lagundu egiten dit.Nik ahal dudanean eta berarekin nagoenean ahalik eta hobe pasa dezan saiatzen naiz.


Pentsatzen dut honelako umeren bat klasean badugu,bere testuingurua ezagutzea ezinbestekoa dela.Askotan zenbait "profesionalek" diagnostiko bat egitera iristen dira beraien begi aurrean ikusten dutenaz bakarrik edota umearen portaerak eta jokabideak aztertuz.Gogoan eduki behar dugu irakasle garenean agian arrisku sozialen baten aurrean gaudela eta ume hau ezin dela diagnostikatu egoera honetatik irten arte.

Irakasle moduan beharrezkoa da umeen guraso eta gertukoenekin erlazio estu bat mantentzea,informazioa elkar trukatzeko eta hobeto ezagutzeko.Gainera bere testuingurua ezagutuz klasean dituen jarreren zergatia ezagutuko dugu.Honela etorkizunean baztertua ez gelditzeko edota bere garapen integrala bermatzeko bidean ipiniko gara.

Konturatu naiz ume hauek laguntza handia behar dutela beraien harremanen esperientzia edo afektibortasun esperientzia txarra izan baita.Txikitan esperientzia txarrak eduki badituzu etorkizunaren oinarri izango dira eta oso zaila da hau aldatzea.Baina irakaslearen esfortzu eta dedikazioaz egin daiteke.

ARRETA GOIZTIARREN PRINTZIPIOAK EZAGUTZEN:

Egia esan ezagutzen nuen arreta goiztiarren zeregina zein den.Gaixotasun psikologiko edo fisiko guztiek bezala azkar topatzeak erantzun positiboagoak eman ditzazke.Hau da arreta goiztiarren zeregina bereziki,umeen jokabideak aztertu eta hauek ulertuz garapen integralean arazoak izan ditzazketen umeak identifikatu. Garapen nahaste orokorren bat duten umeek beraien alderdi guztiak ez garatzeko ,hau da garapen integrala ez lortzeko edota sozialki baztertuak geratzeko arriskua dute.

Arreta goiztiarrak oso beharrezkoak iruditzen zaizkit baina umeen etorkizunean edadetuagoak direnean ere lagundu beharko zitzaien gehiago.Zergatik esaten dudan hau,Nire eskolan Sindrome de Down zeukan mutiko bat ezagutzen nuen eta ezagutzen dut oraindik.Iñigo Garciak garapen motore, soziala eta berbala gainditzen zituen.Kuadrila zuen eta ez zen bazterturik geratzen beti lagunekin baitzebilen.Hori txikitan gertatzen zen baina Iñigok  nerabezaroan sozialki atzerapen bat eduki zuen,edota garapen labur bat ere deitu diezaiguke.Honela gutxinaka bere lagunek interes komun berdinak zituztenean bere sozializazio mailak nahiko antzerako jarraitu zuen eta gutxinaka baztertze sozial bat bizi izan zuen.Esan nahi dut arreta goiztiarrak oso garrantzitsuak direla baina diagnostiko bat egiteagatik eta txikitan laguntzeagatik umeak ez duela dena eginda.Bizitza osoan zehar laguntzeko eta berekin aurrera pausuak emateko prest egongo gara.

Ikasgai honek arreta goiztiarren beharra duten ume guztien ezaugarriak ezagutzeaz eta arlo honi buruzko nire jakinmina piztu dit.Etorkizunean honelako umeak egokituko zaizkigu eta gure zaintza eta arreta osoa beharko dute hauen onurarako.

Bestalde argi geratu zait umeen etiketatzea ez dela egokia diagnopstiko fidagarri bat izana arte.Umearen testuinguru eta erlazioak ezagutu behar ditugu ondoren epaitzeko.Askotan umeak bizitzen duen egoerarekin dute zerikusia bere jokaerak beraz hauek ezagutu ondoren epaitu beharko genuke.Honetarako familiarekin eta beste irakasleekin informazioa trukaketa beharrezkoa da.